na wciąż
  • żyrau
    24.01.2007
    24.01.2007
    Jak powinno się wymawiać słowo żyrau i czy odmienia się ono podobnie jak np. nazwisko Turnau? W dawnej wersji internetowej Encyklopedii PWN pod hasłem żyrau można było odnaleźć odmianę żyrauowie, co sugerowało odmienność, jednak teraz wyraz ten skrócono do ż., co może sugerować, że jest on nieodmienny.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Akcentujemy chrześcijan

    17.12.2023
    17.12.2023

    Dzień dobry,

    jak wymawia się poprawnie słowo „chrześcijan”? Znalazłam na Państwa stronie informację z 2006 roku, że wymowa podobna jest do słowa "sześcian". Czy coś się w tej kwestii od tamtego czasu zmieniło? Czy dopuszczalna jest forma trzysylabowa „chrześ-ci-jan”, czy też jest to forma niepoprawna i wciąż obowiązuje wymowa z czasów Ursyna NIemcewicza?

    Pozdrawiam,

    Marta Saratowicz

  • -anse i -ansy
    9.10.2007
    9.10.2007
    Niektóre rzeczowniki kończące się na -ans mają w słownikach podwójną formę mianownika lm. -anse/-ansy (pasjans, ambulans, dyliżans, romans), inne mają wyłącznie -ansy (szympans, sekans, sekstans, trans), a jeszcze inne tylko -anse (kwadrans, niuans, fajans, rezonans). Czy istnieje reguła pozwalająca rozpoznać przypadek bez zaglądania do słownika (nie zawsze jest pod ręką, a intuicja zawodzi)? Np. fidrygans?, bilans?, uzans?, rothmans (papieros marki Rothmans)?
  • Beatlesi, beatlesi, bitelsi
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Chciałabym spytać o spolszczoną nazwę członka zespołu The Beatles, czyli formę „bitels”. Przyznam, że mnie ona razi; robiłam także miniwywiad wśród znajomych i nikomu się nie podobała. Czy można stosować angielską pisownię, choć nie podaje jej słownik?
  • Dlaczego definicja słownikowa leksemu magnes jest zbyt szeroka i wąska zarazem?

    30.01.2021
    30.01.2021

    Szanowny Panie Profesorze, definicja magnesu jest błędna, nawet w tak uproszczonej wersji. Jest jednocześnie zbyt wąska i zbyt szeroka. Magnes nie musi być metalem. Cechą konstytutywną magnesu (trwałego, bo są jeszcze elektromagnesy) jest wytwarzanie trwałego pola magnetycznego. Takie pole magnetyczne może przyciągać inne substancje magnetyczne, w tym niektóre metale.

    Z poważaniem

  • Dwa tysiące dwadzieścia

    15.02.2021
    15.02.2021

    Często rok 2020 wymawiany jest jako dwa tysiące dwadzieścia zamiast dwa tysiące dwudziesty. Zastanawia mnie czy ta forma jest błędna i z czego może wynikać jej stosowanie?

  • Eks
    17.04.2020
    17.04.2020
    W Słowniku gramatycznym języka polskiego [http://sgjp.pl/leksemy/#81096/eks] rzeczownik eks jest rozbity na dwa hasła: żeńskie (nieodmienny) oraz męskie (odmienny). W Internecie naszych eksów też trochę się znajdzie. Tymczasem w słowniku PWN-u wciąż jest tylko eks – ndm. Czy odmiana znajdzie się już w najbliższych wydaniach?
  • Fascynujący kredens

    10.12.2020
    10.12.2020

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię i rozwój semantyczny słowa kredens.


    Z poważaniem

    Stratos Vasdekis

  • -fob czy -fobik?
    28.03.2007
    28.03.2007
    Witam serdecznie!
    W mojej pracy powstał problem z tym, jak powinno się określać człowieka cierpiącego na różnego rodzaju fobie i parafilie, np. klaustrofobię, ksenofobię (ma to być klaustrofob czy może klaustrofobik?), i czy w odniesieniu do parafilii zawsze będzie to np. pedofil (chociaż spotkałem się z określeniem raptofilik – czy właściwe jest stosowanie tej drugiej formy)?
    Jak powinny wyglądać derywaty żeńskie w odniesieniu do powyższego?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Grzegorz Przybyłowicz
  • gra w Piotrusia
    4.10.2005
    4.10.2005
    Jest taka gra w karty dla dzieci, która nazywa się – no właśnie, Piotruś czy piotruś? Jak należy to pisać? Rysunek na karcie bez pary pierwotnie przedstawiał Czarnego Piotrusia i wtedy wszystko było jasne. Od tej pory powstało jednak mnóstwo talii, które z postacią Piotrusia nie mają już nic wspólnego. Czy można więc uznać, że nazwa tej gry stała się rzeczownikiem pospolitym, jak monopol czy warcaby?
    Dziękuję i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego